سفالگري و سراميك سازي
منظور از سفال، بدنه‌هايي است كه با خاك هاي ثانويه، كه در اثر جابه جايي خلوص كم تري دارند و درجة پخت آنها نيز كم تر است، مثل خاك رس ساخته مي‌شوند. سراميك به بدنه‌هايي گفته مي‌شود كه از خاك هاي اوليه، كه به سبب ثابت بودن محل خاك از خلوص بيشتر و درجة پخت بالاتري برخوردارند، مثل كائولين و خاك سفيد ساخته مي‌شوند. گفتني است كه واژه‌هاي « سفال » و « سفالينه » كه اهل فن و در موارد كلي ديگر، آن را به كار مي‌برند، بر هر نوع بدنه اطلاق مي‌شود.
يكي از قديمي‌ترين صنايع بشري، سفالگري است كه به اعتقاد بيشتر محققان و نيز به پشتوانة اشياء به دست آمده از كاوش هاي باستان شناسي، زادگاه آن ايران بوده و از كشورمان به ديگر نقاط جهان راه يافته است. به اعتقاد گيرشمن، ايران شناس و محقق برجستة فرانسوي، نخستين نمونه‌هاي اشياء سفالين، به ساكنان كوهستان هاي بختياري تعلق دارد كه حدود 8000 پيش از ميلاد و بدون استفاده از چرخ سفالگري ساخته شده است. از نمونه‌هاي به دست آمده مي‌توان دريافت كه در آن زمان، سفال سازان از كورة پخت سفال نيز بي‌اطلاع بوده‌اند و احتمالاً ظروف سفالين را در كنار همان آتشي كه براي پختن گوشت شكار مهيا مي‌كردند مي‌پختند. سفالينه‌هاي دوران مورد بحث، به تقليد از سبدهاي بافته شده با تركة درختان ساخته شده و در بسياري موارد، سبد به صورت قالبي براي ساخت ظروف سفالين به كار رفته است.
افزون بر آن و ضمن كاوش هاي باستان شناسي، آثار با ارزشي از منطقة اسماعيل آباد، خوروين، تپة سيلك، شوش و غيره به دست آمده كه به هزاره‌هاي ششم، پنجم و چهارم پيش از ميلاد تعلق دارد. اين اشياء گاه نقش هاي ساده و طرح هاي زيبايي بر پيكر دارند. در 3500 پيش از ميلاد با اختراع چرخ سادة سفالگري و استفاده از آن در شكل بخشيدن به ظروف سفالين، تحولي جديد در اين صنعت به وجود آمد و موجب شد تا محصولات از نظر شكل متنوع تر و از نظر ساخت ظريف تر شود و توليد آن نيز افزايش يابد. از شوش سفال هاي متعلق به 2700 سال پيش از ميلاد به دست آمده است كه به يقين، با چرخ هاي كامل سفالگري توليد و در حرارتي مناسب (حدود 1000 درجه سانتي گراد) پخته شده‌اند. به دنبال تكميل چرخ هاي سفالگري، تحول ديگري در اين صنعت به وقوع پيوست و صنعتگران سفال ساز موفق به تهية انواع لعاب قليايي و تزيين ظروف با آن شدند.
لعاب عبارت است از لاية نازك سيليكاتي كه براي افزايش مقاومت و قابليت هاي مصرفي، زيبايي و جلوگيري از نفوذ رطوبت، سطح داخلي يا خارجي يا سطوح داخلي و خارجي يك بدنة سفالي يا سراميكي را پوشش مي‌دهد و داراي سه نوع قليايي، سربي، فريت است. لعاب با اكسيدهاي رنگزاي فلزي به رنگ مورد نظر در مي‌آيد و پس از انجام مرحلة لعاب كاري، ضروري است كه ظروف يا بدنه‌ها براي پخت نهايي به كوره برده شود.
